Som vanlig var det tre kandidater til innovasjonskonferansen. I år var det Kvitebjørn Varme, Lyse Neo og Skagerak Varme som konkurrerte om den gjeve prisen.
Prosjektene ble presentert for en fagjury, bestående av Solveig Irgens fra Virke, Linnea Poulsson fra Infranode og Kåre Fostervold fra Avfall Norge.
(Fagjuryens Kåre Fostervold, Linnea Poulsson og Solveig Irgens i dyp konsentrasjon. Foto: Jens Egil Heftøy)
Berglager
Først ut på scenen var Kvitebjørn Varme i Tromsø. De kom til konferansen med sitt bergvarmeprosjekt, der de skal lagre varmeenergi fra avfallsforbrenningsanlegget under bakken. Prosjektet innebærer å bore et varmelager 300 meter under bakken.
– På sommeren dumper vi varme for kråka. Totalt i Norge dumper vi 483 GWh i spillvarme. Kvitebjørn alene dumper 20 Gwh, sa produksjonssjef Arthur Andreassen i Kvitebjørn Varme.
Industriens Fretex
Også den andre kandidaten fremmet prosjekt for energilagring i grunnen. På Herøya i Grenland planlegger Skagerak Varme et større varmelager i grunnen, som skal både forsynes og forsyne industriaktørene i området med energi.
– Her dumpes 1,6 TWh spillvarme rett i fjordet. Vi må slutte med det. Det er en ressurs som vi kan skape mye næringsaktivitet med, sa administrerende direktør Svein Morten Rogn i Skagerak Varme.
Han er opptatt av at varmelageret skaper en symbiose for industrien på Herøya. Bedriftene betaler i dag for kjølevann og pumpekapasitet. Med et lager kan bedriftene spare penger ved å levere til energilageret og det kan hentes ut til andre prosesser.
– Dette er industriens Fretex, sa Rogn.
Gjenbruk av kjølevann
Siste aktør ut i konkurransen var Lyse Neo. Mens de to andre aktørenes prosjekt handlet om varme, gikk Lyse i motsatt retning: Kjøling.
Øystein Foss Mathisen fra Lyse presenterte det han kalte «Secondhand kjøling».
Selskapet leverer i dag kjøling til et område i Stavanger, hentet fra fjorden. Utfordringen er at det nå skal bygges ut nye områder, der Lyse per i dag ikke har kapasitet.
Derfor må de enten legge en parallell infrastruktur til det nye området. Isteden vil Lyse velge en modell der de utnytter kjølevannet fra det eksisterende anlegget, kjører det en tur nedom sjøen, og sender det videre til det nye utbyggingsområdet.
Mens returvannet fra det eksisterende området holder 16 grader, vil inngangstemperaturen på det nye området være 12 grader. Spillvarmen etter siste gangs bruk kan holde opp mot 62 grader og utnyttes videre til andre formål.
Foss Mathisen ga et lite spark til sine konkurrenter, der fokus har vært overskuddsvarme.
– Kunder med overskuddsenergi trenger først og fremst kjøling. Varmen fra datasentraler og hydrogenproduksjon må kjøles bort, sa Foss Mathisen.
(Utdelingen av Innovasjonsprisen er et av høydepunktene under Fjernvarmedagene. Foto: Jens Egil Heftøy)
Juryens begrunnelse
– Vi heier på flere prosjekter som utnytter eksisterende infrastruktur og eksisterende bygningsmasse. Lavere klimaavtrykk, rett og slett, sa selvutnevnt juryleder Solveig Irgens fra Virke.
Deres valg falt på prosjektet til Lyse Neo.
Men tradisjonen tro er det deltakerne i salen som kårer vinneren av innovasjonsprisen. Og de ville det annerledes.
Etter den kjente mentometermetoden, endte valget på: Kvitebjørn Varme.
Fjorårsvinner Tore Dugstad fra Eidsiva Bioenergi fikk æren av å overrekke den nylig oppsatte vandrepokalen.